Πελέ: Ένας θρύλος του Παγκοσμίου ποδοσφαίρου και όχι μόνο

Ένας χρόνος συμπληρώθηκε από την ημέρα που έφυγε από τη ζωή ένας θρύλος του Παγκοσμίου ποδοσφαίρου, ο Έντσον Αράντες Ντο Νασιμέντο ή αλλιώς ο γνωστός στο ευρύ κοινό, Πελέ. Ο Βραζιλιάνος μάγος απεβίωσε στις 29 Δεκεμβρίου 2022 σε ηλικία 82 ετών έπειτα από πολυετή μάχη με τον καρκίνο.

Για πολλούς αποτελεί μέχρι και σήμερα τον κορυφαίο ποδοσφαιριστή του πλανήτη. Αρκετοί είχαν την τύχη να τον δουν να «ζωγραφίζει» μέσα στο γήπεδο, άλλοι έμαθαν για το μεγαλείο του μέσα από διάφορα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.

Στο Betmarket.gr ετοιμάσαμε αφιέρωμα για το πως… έζησε ο Βασιλιάς της στρογγυλής θεάς.

Η γέννηση… του Πελέ

Ο Έντσον Αράντες Ντο Νασιμέντο ή αλλιώς Πελέ γεννήθηκε στις 23 Οκτωβρίου του 1940 στην πόλη Τρες Κορασόες (3 καρδιές) της πολιτείας Μίνας Ζεράις στη Βραζιλία, η οποία βρίσκεται 300 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Ρίο Ντε Τζανέιρο. Με πατέρα τον Ζοάο Ράμος Ντο Νασιμέντο, ο οποίος ήταν ποδοσφαιριστής και αγωνιζόταν ως κεντρικός επιθετικός, ο μικρός Έντσον ξεκίνησε σε μικρή ηλικία να μαγεύεται από την στρογγυλή θεά. Βέβαια, επειδή ήταν φτωχή η οικογένεια του και δεν μπορούσε να του προσφέρει μια ποδοσφαιρική μπάλα, έκανε εξάσκηση στον έλεγχο της και στην ντρίμπλα με μία κάλτσα γεμάτη κουρέλια.

Φυσικά, μία εύλογη ερώτηση είναι πως προέκυψε το παρατσούκλι Πελέ. Η επικρατέστερη ιστορία λέει πως ο Έντσον λόγω του ότι από μικρή ηλικία έδειχνε το ταλέντο, επέλεγαν να τον τοποθετήσουν στη θέση του τερματοφύλακα για να έχουν το απαραίτητο αβαντάζ οι αντίπαλοι του. Βέβαια, ακόμα και ως γκολκίπερ πραγματοποιούσε τρομερές επεμβάσεις με αποτέλεσμα κάποιοι να τον φωνάζουν «Μπίλε» (τερματοφύλακας και συμπαίκτης του πατέρα του). Ο ίδιος βέβαια τον πρόφερε ως «Πίλε» και κάπως έτσι έμεινε το όνομα.

Ο ίδιος ο Πελέ πάντως, είχε αναφέρει πως δεν του άρεσε το παρατσούκλι του, παρά το γεγονός πως είχε διαδωθεί σε όλο τον κόσμο. Αυτό όμως άλλαξε όταν έμαθε ότι στα εβραϊκά σημαίνει «θαύμα».

Όσων αφορά τα γκολ που έχει πετύχει οι απόψεις διίστανται (λόγω των πολυάριθμων φιλικών κατά την περιοδεία του με την Σάντος), με τον Βραζιλιάνο να κατέχει το Παγκόσμιο Ρεκόρ Γκίνες με 1279, ενώ το Prolific Scorers Data να ισχυρίζεται ότι έχει πετύχει 778. Πριν λίγα χρόνια πάντως (2015), ο ίδιος είχε υποστηρίξει πως ο αριθμός των τερμάτων του είναι 1283.

Οδηγώντας την Σάντος στην κορυφή

Το 1956 η Σάντος ανακαλύπτει το ταλέντο του και τον εντάσσει στο δυναμικό της, αλλά επαγγελματικό συμβόλαιο υπέγραψε ένα χρόνο μετά. Μάλιστα, ακούγεται πως πληρωνόταν με 10 δολάρια το μήνα. Σε αυτά τα 18 χρόνια που αγωνίστηκε εκεί (1956-1974), ο Πελέ πέτυχε 1091 τέρματα σε 1116 αγώνες (0,97 ανά ματς), ενώ κατέκτησε 26 τίτλους, με σημαντικότερους:

1. 6 πρωταθλήματα Βραζιλίας
2. 2 Διηπειρωτικά Κύπελλα
3. 2 Λιμπερταδόρες
4. 10 Παουλίστα (Πολιτειακό πρωτάθλημα)

Αξίζει να αναφέρουμε εδώ, ότι η Σάντος αποτελεί μέχρι και σήμερα τη μοναδική ομάδα της Βραζιλίας που έχει καταφέρει να κατακτήσει το πρωτάθλημα 5 διαδοχικές φορές (1961, 1962, 1963, 1964, 1965), γεγονός που δείχνει το πόσο καταλυτικός ήταν ο νεαρός μάγος.

Στις 19 Νοεμβρίου του 1969 στο «Μαρακανά» (ένα από τα μεγαλύτερα στάδια εκείνη την εποχή), η Σάντος αντιμετώπιζε τη Βάσκο Ντα Γκάμα, με τον Πελέ να σκοράρει και να γίνεται ο πρώτος ποδοσφαιριστής που φτάνει τα 1000 γκολ. Πανζουρλισμός επικρατούσε στο γήπεδο, μάλιστα με την επίτευξη του τέρματος ο κόσμος προκάλεσε καθυστέρηση 30 λεπτών στο ματς, καθώς εισέβαλε στον αγωνιστικό χώρο για να πανηγυρίσει μαζί με τον «Γκαζολίνα» (ακόμα ένα παρατσούκλι, το οποίο απέκτησε λόγω της ταχύτητας του). Έκτοτε η 19η του Νοέμβρη γιορτάζεται στη Βραζιλία ως η μέρα του Πελέ.

Το αγαπημένο ποδοσφαιρικό… «θύμα» του Πελέ

Ο Πελέ μπορεί να αποτελεί μέχρι και σήμερα σημαία της Σάντος, αλλά το τι ομάδα υποστήριζε αποτελεί ακόμα ένα γρίφο.

Ουδέποτε αμφισβητήθηκε η αγάπη του για την Σάντος, όμως αρκετοί φίλοι του έχουν υποστηρίξει στο παρελθόν πως ήταν φίλαθλος της Κορίνθιανς, η οποία αποτελεί και το αντίπαλο δέος, με τις μεταξύ τους συγκρούσεις να είναι έντονες ακόμα και σήμερα στα λεγόμενα ντέρμπι «Παουλίστα». Ο ίδιος ο Πελέ πάντως σε δηλώσεις τους είχε διαψεύσει τα λεγόμενα τους, αναφέροντας πως υποστήριζε τη Βάσκο Ντα Γκάμα.

Μάλιστα η «Τιμάο» (Κορίνθιανς), ούσα μία από τις μεγαλύτερες δυνάμεις της χώρας εκείνη την εποχή αποτέλεσε και το μεγαλύτερο «θύμα» του Βραζιλιάνου, καθώς απέναντι της πέτυχε 50 (!) τέρματα. Ακολουθούν οι Πορτουγκέσα (42), Γιουβέντους SP (42), Γκουαρανί (41) και Μποταφόγκο SP (40).

Αν το Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν άνθρωπος, θα ήταν ο Πελέ

Ο Έντσον Αράντες Ντο Νασιμέντο είναι ο μοναδικός ποδοσφαιριστής μέχρι και σήμερα που έχει στην συλλογή του τρία Παγκόσμια Κύπελλα (1958,1962,1970). Να σημειωθεί εδώ, ότι το 1958 και σε ηλικία 17 ετών κέρδισε το βραβείο FIFA Young Player, γράφοντας ιστορία. Επίσης μέχρι και σήμερα είναι ο νεότερος σκόρερ στην ιστορία των Μουντιάλ, αφού πέτυχε το πρώτο του τέρμα όντας ανήλικος (17 χρονών και 239 ημερών).

Συνολικά ο Πελέ με την «Σελεσάο» πέτυχε 95 τέρματα (77 επίσημα, 18 φιλικά) σε 113 παιχνίδια, σκοράροντας 0,84 φορές ανά ματς.

Παρά τα όσα πέτυχε δεν κατάφερε να κατακτήσει τη Χρυσή Μπάλα, καθώς μέχρι το 1995 είχαν δικαίωμα συμμετοχής μόνο Ευρωπαίοι ποδοσφαιριστές. Το τιμητικό βραβείο του δόθηκε αργότερα (2014) από τη FIFA.

Όταν το μεγαλείο του σταμάτησε πόλεμο στη Νιγηρία

Το μακρινό 1967 ο Πελέ είχε ήδη στην κατοχή του δύο Παγκόσμια Κύπελλα και φαινόταν ότι σύντομα θα πρόσθετε στην συλλογή του και το… τρίτο. Τότε, η Σάντος αποφάσισε να κάνει περιοδεία, αφού δεν υπήρχε φίλαθλος του ποδοσφαίρου που να μη θέλει να τον παρακολουθήσει. Μία από τις χώρες που θα εμφανιζόταν ο Πελέ ήταν και η Νιγηρία, εκεί όπου επικρατούσε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και την πολιτεία της δημοκρατίας Μπιάφρα, η οποία βρίσκεται κατά μήκος της νοτιατολικής ακτής της χώρας.

Το μεγαλείο του λοιπόν, έθεσε σε 48ωρη εκεχειρία τις δύο αντιμαχόμενες φατρίες και υπεύθυνοι για την ασφάλεια ήταν στρατιώτες και των 2 πλευρών παραταγμένοι γύρω από το γήπεδο του Λάγος.

Το αντίο στην Σάντος… και η Αμερική!

Το 1974 ο Πελέ σε ένα κατάμεστο Βίλα Μπελμίρο (έδρα της Σάντος), είπε το αντίο του στο Βραζιλιάνικο στερέωμα και στην συνέχεια μετακόμισε στην Αμερική για λογαριασμό της New York Cosmos. Εκεί πέτυχε 65 τέρματα σε 107 αγώνες (0,60 ανά ματς) και αν σήμερα το πρωτάθλημα των ΗΠΑ έχει περισσότερους φιλάθλους από αυτό της Βραζιλίας, οφείλεται κυρίως σε αυτόν, καθώς κέρδισε τίτλους αλλά και διεθνή φήμη.

Η Φιλανθρωπική του δράση

Ο Πελέ, βοήθησε στην καταπολέμηση της διαφθοράς στη Βραζιλία και στη διατήρηση του περιβάλλοντος αφού ονομάστηκε πρεσβευτής καλής θέλησης του ΟΗΕ, το 1994. Το 2018, ο Pele ίδρυσε τη φιλανθρωπική του οργάνωση, Roots of Fight, με στόχο την υποστήριξη οργανώσεων που εργάζονται ακούραστα για να ενδυναμώσουν τα παιδιά σε όλο τον κόσμο, ιδίως στους τομείς της εξάλειψης της φτώχειας και της απόκτησης πρόσβασης στην εκπαίδευση.

Ο πρώτος «έγχρωμος» Υπουργός Αθλητισμού και ο αθλητής του αιώνα

Το 1995 ο Πελέ θα αποδεχτεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ζωής του, καθώς διορίστηκε εκτάκτως από τον τότε πρόεδρο της Βραζιλίας, Φερνάντο Ενρίκε Καρντόσο ως Υπουργός Αθλητισμού. Μάλιστα μέχρι τότε εκείνη η θέση δεν είχε καταληφθεί ποτέ από «έγχρωμο». Εκεί, θέσπισε τον «Νόμο Πελέ» κατά τη διάρκεια της τριετούς θητείας του, εκσυγχρονίζοντας την αθλητική βιομηχανία του έθνους. Το νομοσχέδιο ουσιαστικά απελευθέρωσε τους έφηβους αθλητές από συμβόλαια που είχαν υπογράψει με τους συλλόγους τους σε νεαρή ηλικία και απαιτούσε από όλους τους επαγγελματίες τοπικούς αθλητικούς συλλόγους να πληρώσουν φόρο εντός δύο ετών.

Ένα χρόνο αργότερα (1999), η Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή τον τίμησε ως αθλητή του αιώνα, ενώ η FIFA το 2000 του έδωσε το βραβείο του ποδοσφαιριστή του αιώνα.

Προφανώς και ένα αφιέρωμα δεν μπορεί να περιγράψει την ποδοσφαιρική του ιδιοφυία, για αυτό το λόγο κλείνοντας θα αφήσουμε εδώ το παρακάτω βίντεο.

Και να θυμάστε, οι άνθρωποι πεθαίνουν όταν… ξεχνιούνται και ο Πελέ θα μείνει για πάντα χαραγμένος στις καρδίες όλων των φιλάθλων του ποδοσφαίρου.